वासिङ्टन, डिसी, २९ चैत । युक्रेनमा युद्धको रगतले लतपतिएको दृश्यले संसारभरि मानव अहंकारको दण्डहीनताको सन्देश दिइरहेको बेला चीन चुपचाप आफ्नो अफगानिस्तान रणनीतिका फाइलहरूबाट धुलो हटाउनमा व्यस्त छ। मार्च २४ मा काबुलको अघोषित भ्रमण गर्ने पहिलो उच्चस्तरीय चिनियाँ नेताका रुपमा चीनका परराष्ट्र मन्त्री नै पुगेपछि चीनको यस प्रवृति स्पष्ट देखिएको छ ।
गत वर्ष अफगानिस्तानमा सरकार परिवर्तन भएपछि चिनियाँ विदेशमन्त्रीको यो पहिलो भ्रमण पनि हो । चीनको विदेश मन्त्रालयले अफगानिस्तानमा शान्ति र पुनर्निर्माण प्रवर्द्धनमा “सकारात्मक प्रभाव” हुने यो “महत्वपूर्ण” भ्रमण भएको बताएको छ। तर अफगानिस्तानमा तालिबान नेतृत्वको अन्तरिम सरकारको गतिविधिले विश्वभरि घृणा र मन नपर्ने अवस्था सिर्जना गरिरहेको बेला मन्त्री वाङ यीले काबुल भ्रमण गर्न यो समय किन रोजे भन्ने कुरा रहस्यमयी नै छ ।
अनिश्चित र अराजक अवस्थाको फाइदा उठाउँदै चीनले आफ्नो सीमानाहरू सुरक्षित गर्न, खनिज स्रोतको आवश्यकता पूरा गर्न र बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभको लामो समयदेखि राखिएको लक्ष्य पूरा गर्न चाहन्छ। प्राथमिकतामा, चीनको तत्काल लक्ष्य अफगानिस्तानसँगको आफ्नो सिमाना सुरक्षित गर्नु र पूर्वी तुर्कस्तान इस्लामिक मुभमेन्ट (ETIM), चीन विरोधी आतंकवादी समूहलाई नियन्त्रणमा राख्नु हो। यसबाहेक, चीनको नजर अफगानिस्तानको खनिजहरूमा छ, जसमा अप्रयुक्त खनिज सम्पदा र 3 ट्रिलियन अमेरिकी डलर बराबरको दुर्लभ खनिज सामग्री रहेको अनुमान छ। दुर्लभ खनिज सामग्री लिथियम ब्याट्री र कम्प्युटर चिपहरूका लागि आवश्यक छ जसले ल्यापटपहरू, मोबाइल फोनहरू, GPS प्रणालीहरू, सटीक-निर्देशित मिसाइलहरू, ड्रोनहरू, उपग्रहहरू, स्टेल्थ विमानहरू, र हाइपरसोनिक हतियारहरू पावर गर्दछ।
चीनले आफ्नो छिमेकमा धेरै गल्तीहरू फिक्स गरेर अमेरिका र उसका सहयोगीहरूको यस्तो चालको प्रतिकार गर्न चाहन्छ। तर प्रश्न यो छ: अफगानिस्तान वा अमेरिका र यसका प्रजातान्त्रिक सहयोगीहरूको ठूलो प्रभाव रहेको छिमेकीका अन्य भागहरूमा चीन आफ्नो लक्ष्यमा सफल रहन्छ? युक्रेन युद्ध पछिको परिदृश्यमा, चीनले अमेरिकाबाट कडा चुनौतीहरूको सामना गर्ने सम्भावना छ। बेइजिङले यी चुनौतिहरूलाई कसरी नेभिगेट गर्न प्रबन्ध गर्छ त्यो गहिरो रूपमा हेर्नुपर्नेछ।
